Iedereen zegt dat je je financieel moet voorbereiden om op pensioen te gaan… en dat is ook zo! Maar wat ze je niet vertellen is dat je je ook psychologisch dient voor te bereiden. Ik tracht dit toe te lichten aan de hand van de 4 fasen in pensionering.
Iedere dag gaan er in België 151 mensen op pensioen en dit aantal neemt de komende 15 jaar alleen maar toe. Je kan dit zien als een tsunami van 65 jarigen die op ons af komen. En om in dezelfde beeldspraak te blijven… de aangespoelde senioren voelen zich als een vis uit het water en hebben meestal geen flauw benul wat ze mogen verwachten.
Het is belangrijk om je voor te bereiden op je pensioen omdat deze periode vaak 1/3e van je leven zal innemen. Je dient te weten dat er heel wat psychologische veranderingen en uitdagingen op je afkomen. Door je goed voor te bereiden kan je het maximum halen uit je pensioenjaren. Want velen weten hoe je succesvol kan zijn tijdens je werk-carrière maar weinige zijn op de hoogte hoe je succesvol wordt wanneer je op pensioen bent.
Om je voor te bereiden is er een structuur die bestaat uit 4 fasen waar je door moet wanneer je op pensioen gaat. En zoals je zal zien is dit niet altijd een eenvoudig parcour. In welke fase zit jij? Hopelijk geraak jij ook in fase 4!
Fase 1: de vakantiefase
Je wordt wakker wanneer je wilt, je doet heel de dag wat je wilt en iemand zegt je wat je moet doen. Voor vele mensen is fase 1 in het begin exact wat ze verwacht hadden. Relaxen, wat plezier maken met vrienden en het gevoel van vrijheid. Fase 1 duurt voor de meeste ongeveer een jaar. En dan begint vreemd genoeg fase 1 aan kracht te verliezen. We beginnen ons te vervelen, we missen plots de dagelijkse routine die we hadden tijdens onze werkjaren. We vragen ons af: is dit het? Is dit hoe ik de komende 25 jaar verder moet? Wanneer deze gedachten naar boven komen ben je aangekomen in fase 2…
Fase 2 : Het gevoel van verlies en verloren
Hier krijg je het gevoel van verlies van the big 5: het verlies van routine, het verlies van identiteit, het verlies van relaties en contacten, het verliezen van een doel in het leven en voor sommige ook het verlies van kracht. Mensen die op pensioen zijn zien deze “verliezen” vaak niet aankomen omdat ze allemaal tegelijk gebeuren. Van de ene op de andere moment zijn deze verliezen een feit. Voor heel wat mensen een traumatische ervaring. Fase 2 heeft vaak ook nog bepaalde gevolgen: het ontstaan van echtscheidingen, depressie en het gevoel van afgewezen te zijn. Het eindresultaat van dit alles is dat je als senior soms het gevoel krijgt alsof je werd aangereden door een bus!
In fase 1 kan je enkele van de positieve aspecten van pensionering ervaren. Maar in fase 2 zal je angst, spanning en neerslachtigheid ervaren. Maar het is zoals het is: je moet verder! Maak je klaar om naar fase 3 te gaan! De meeste zeggen: op deze manier kan ik niet verder dus rapen ze alle energie bij elkaar om naar de volgende fase te gaan.
Fase 3 : vallen en opstaan
In fase 3 vragen we ons af: hoe kan ik mijn leven terug een betekenis geven? Hoe kan ik bijdragen aan de maatschappij? Hoe kan ik me nuttig maken? In de meeste gevallen is dat zaken doen die je graag doet en die je goed kan.
Maar fase 3 kan af en toe ook zorgen voor teleurstelling en verlies. Een voorbeeld hiervan kan zijn: je helpt vrijwillig een paar maanden mee aan een bepaald project en plots merk je dat je niet onvoldoende gewaardeerd wordt. Je bent teleurgesteld en gaat opnieuw opzoek naar een andere invulling van je tijd. De mensen waar je maanden mee gewerkt hebt dien je achter je te laten wat opnieuw zorgt voor het gevoel van verlies.
Wanneer je dit alles leest klinkt het allemaal heel negatief. Maar het is bijzonder belangrijk dat je blijft experimenteren met nieuwe ervaringen en dat je weet wat er mogelijks op je afkomt. Je dient zaken te vinden die de moeite zijn om uit je bed te komen… want als je deze niet zou vinden kom je al snel terug in fase 2 terecht.
Fase 4 : jezelf opnieuw uitvinden
Fase 4 dient antwoorden te geven op heel wat vragen en niet iedereen die 65 jaar of ouder is zal ooit in deze fase geraken. Wat is je doel in het leven? Wat is je missie? Hoe kan ik het maximale uit mijn pensioen halen?
Het is dus belangrijk om activiteiten te vinden die betekenisvol zijn voor ons en die je het gevoel geven iets bereikt te hebben. In de meeste gevallen ga je zien dat het helpen van anderen vaak deze gevoelens zullen opwekken. Het geeft je voldoening. Je kan je ervaring delen en samen met hen op pad gaan… zaken oplossen… zaken beter maken voor anderen! Dit kan een goed doel zijn dat je helpt, je kinderen helpen met de kleinkinderen of een vereniging… het kan in feite eender wat zijn! Zolang jij er maar een goed gevoel aan overhoudt.
In fase 4 dien je de 5 fasen van verlies terug te recupereren. Je leven krijgt terug een routine en je krijgt opnieuw een identiteit als persoon die meewerkt aan bepaalde doelen in specifieke groepen. Je krijgt terug nieuwe relaties en contacten die eenzelfde doel voor ogen hebben. En je krijgt terug zin in het leven wat je ongelofelijk veel kracht zal geven. Dat is fase 4!
Conclusie
Ons advies is om van je vakantie te genieten in fase 1 en om voorbereid te zijn voor de verliezen van fase 2. Experimenteer en probeer zoveel mogelijk dingen in fase 3 en haal het maximum uit je verdiende pensioen in fase 4!
Veel succes!
